Xây dựng Bộ não thứ hai từ số 0 - Bộ não thứ hai là gì?
Bộ não là nơi sản sinh những ý tưởng chứ không phải nơi để lưu trữ chúng.
Lời nói đầu: mình có cơ hội tiếp cận và đọc qua 2 quyển sách của Tiago Forte - người tiên phong trong lĩnh vực xây dựng Bộ não hai. Hai quyển đó gồm:
Build a second brain
The PARA method
Dần dần càng tìm hiểu và áp dụng cho công việc và cuộc sống càng nhận ra tính hữu dụng cũng như sự cần thiết để quản lý kiến thức trong thời đại ngày nay. Phần vì mình cũng là người thích học hỏi, phần vì công việc đòi hỏi phải sắp xếp quản lý thông tin để làm sao truy xuất nhanh nhất, hiệu quả nhất. Nên khi tìm hiểu liền có sự đồng cảm và hứng thú về chủ đề này.
Đây là bài viết đầu tiên trong loạt series Xây dựng Bộ não thứ hai mà mình tự trải nghiệm và đúc kết.
Disclaimer: do là trải nghiệm của cá nhân nên phần nào chia sẻ không tránh khỏi có những chỗ mang ý kiến chủ quan mặc dù vẫn dựa vào khung sườn trên blog của Tiago Forte. Tuy nhiên mục tiêu sau cùng là có thể chia sẻ phương pháp này đến mọi người. Không phải ai cũng cần biết và phương pháp này không nhất thiết áp dụng được với tất cả mọi người. Đây chỉ là điểm bắt đầu để từ đó bạn có thể có những sáng tạo riêng phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của bản thân.
Trong thời đại Facebook, Youtube, Tiktok ra đời thì việc lưu trữ, tiêu thụ, tổng hợp, và chia sẻ kèm góc nhìn từ mạng xã hội lại càng thôi thúc con người đến với một áp lực mới.
Chúng ta luôn cảm thấy áp lực phải học hỏi, cải thiện bản thân và tiến bộ. Chúng ta dành vô số thời gian mỗi năm để đọc, nghe và xem nội dung thông tin. Nhưng đến khi bạn cần nó thì đầu bạn trống rỗng. Bạn tự hỏi những kiến thức quý giá đó đã trôi đi đâu? Cứ thế hết lần này đến lần khác.
Bộ não của chúng ta không có khả năng ghi nhớ tất cả những chi tiết này vì chúng chỉ có thể lưu trữ một vài suy nghĩ cùng một lúc.
Về cơ bản, bộ não sinh học của chúng ta là nơi chứa đựng những ý tưởng chứ không phải để lưu trữ chúng.
Bộ não thứ hai
Bộ não thứ hai là một khái niệm do Tiago Forte tạo ra để quản lý tất cả thông tin tràn vào não chúng ta hàng ngày, bởi vì không có cách nào tâm trí chúng ta có thể ghi nhớ và lưu giữ mọi suy nghĩ, ý tưởng hay điều chúng ta học được mãi mãi.
Xây dựng bộ não thứ hai là một phương pháp lưu giữ và nhắc nhở chúng ta một cách có hệ thống về những ý tưởng, nguồn cảm hứng, hiểu biết sâu sắc và những mối liên hệ mà chúng ta có được thông qua trải nghiệm của mình.
Phương pháp này giới thiệu một lộ trình rõ ràng, khả thi để tạo ra “Bộ não thứ hai” - một nhà kho lưu trữ ý tưởng và tài nguyên cho những thứ bạn cóp nhặt được. Cuối cùng, Bộ não thứ hai sẽ mở rộng trí nhớ và trí tuệ của chúng ta bằng cách sử dụng các công cụ công nghệ hiện đại.
Ở thời đại ngày nay, để làm việc hiệu quả, chúng ta phải xử lý nhiều loại thông tin khác nhau như email, tin nhắn, bài viết online, sách, podcast, webinar, meeting notes và nhiều thông tin khác. Tất cả thông tin đó đều có giá trị, nhưng để nhớ hết tất cả là việc không khả thi.
Bằng cách đẩy tất cả vào Bộ não thứ hai, ta giải phóng được bộ não sinh học để có năng lượng tưởng tượng, sáng tạo, hoặc đơn giản là chánh niệm hơn thay vì phải nhớ đủ mọi thứ.
Vài lợi ích của việc xây dựng bộ não thứ hai:
Giảm tải việc xử lý thông tin bằng cách tạo ra hệ thống lưu trữ của riêng bạn.
Khai thác hiệu quả thông tin, tài nguyên đã học và thu thập được.
Tạo nên bộ sưu tập quản lý kiến thức cá nhân mà không phải tuân theo quy tắc của người khác.
Thúc đẩy hoàn thành dự án hoặc mục tiêu cá nhân bằng cách tổ chức và truy xuất kiến thức, tài liệu theo cách hướng kết quả (result-oriented), tiết kiệm thời gian.
Tạo cảm giác an tâm khi biết mình có một "nhà kho" lưu trữ an toàn
Bộ não thứ hai hoạt động ra sao?
Củng cố ý tưởng: trước khi sử dụng ý tưởng thì ta phải "gỡ" ra khỏi đầu và đưa vào ghi chú rồi phát triển nó. Chỉ khi đó, đầu óc mới thoải mái để suy nghĩ rõ ràng cho ý tưởng đó. Mặc dù là ghi chú số hóa (digital note) nhưng bạn có thể "thấy" ý tưởng một cách trực quan hơn để xử lý những bước tiếp theo.
Kết nối ý tưởng: khi các ý tưởng được trộn lẫn với nhau đủ nhiều đến một mức độ ta có thể kết hợp những cái có sẵn để sáng tạo nên cái mới. Đó gọi là sự sáng tạo.
Ươm mầm ý tưởng theo thời gian: khi tích lũy những suy nghĩ, góc nhìn đủ nhiều, dần dần sẽ có được bức tranh toàn cảnh và tri thức dẫn đến sáng tạo một cách bền vững.
Làm sắc nét các quan điểm độc đáo: tích lũy các tài nguyên (asset) như hình ảnh, âm thanh.... đa dạng để củng cố quan điểm hoặc lập luận của một người
Việc xây dựng Bộ não thứ hai đòi hỏi cả một quá trình cải tiến tư duy. Vì sẽ không có một ứng dụng nào là hoàn hảo với những tính năng đo ni đóng giày cho bạn. Vấn đề không phải là một công cụ hoàn hảo, mà là một bộ công cụ đáng tin cậy để bạn có thể thay đổi chúng tùy theo nhu cầu và sự phát triển bản thân.
Tóm lại là:
Bộ não sinh học nên được dùng để suy nghĩ ý tưởng, thay vì mục đích ghi nhớ lưu trữ
Bộ não thứ hai như một nhà kho lưu trữ ý tưởng và tài nguyên
Bộ não thứ hai có vai trò củng cố, kết nối, ươm mầm và làm sắc nét ý tưởng để được sử dụng nhiều mục đích khác nhau.
Không có một ứng dụng nào là hoàn hảo bằng chính tư duy.
Tư duy đúng kèm theo những công cụ tin cậy là nền tảng để giúp xây dựng luồng làm việc cho Bộ não thứ hai.
#WOTN #day12
Bài viết thuộc thử thách viết 30 ngày viết dở và đều của khóa học Writing On The Net.