Cẩm nang phòng tránh kiệt sức cho software engineer

Nếu bạn không cảm thấy khoẻ mạnh, bạn sẽ khó có thể giúp đỡ người khác và làm việc hiệu quả một cách chuyên nghiệp.

Trở thành software engineer (kĩ sư phần mềm) là một lợi thế trong thời đại ngày nay. Công việc linh hoạt, làm remote, nhu cầu cao, thu nhập tốt..

Nhưng mặt khác là công việc của các engineer căng thẳng hơn. Deadlines, OT, áp lực phải deliver (hoàn thành) công việc đúng chất lượng kèm theo việc phải liên tục cập nhật công nghệ mới. Ngoài ra engineer còn phải ngồi làm việc trong thời gian dài với máy tính, phần nào ảnh hưởng đến cả sức khoẻ thể chất và tinh thần.

Những ham muốn quá mức và thái quá sẽ trở thành áp lực. Áp lực bên trong gây ra căng thẳng. Và căng thẳng mãn tính, nếu kéo dài quá lâu, sẽ dẫn đến kiệt sức. Vì vậy, bạn phải cẩn thận để điều chỉnh kịp thời.

---

👋 Hey, mình là Bryant (Dũng), chào mừng bạn đến Bryant’s Corner, newsletter hàng tuần của mình, nơi mình chia sẻ về Engineering Growth, phát triển bản thân và những thứ hay ho mình học được qua quá trình bán mình cho tư bản.😜

Trong newsletter tuần này, chúng ta sẽ đi qua những cách để đối mặt, phòng tránh kiệt sức trong ngành phát triển phần mềm.

Bắt đầu nào! 💪🏻

---

Những lý do phổ biến dẫn đến kiệt sức trong ngành kĩ thuật:

🏢 1. Tổ chức / công ty

Nhiều tổ chức để chạy theo KPI, lợi nhuận, giữ chân khách hàng nên vô hình sẽ dẫn đến văn hoá workaholic. Một số gồm:

• Khối lượng công việc quá mức và thời gian làm việc nhiều giờ liền

• Văn hoá đổ lỗi khi có sự cố xảy ra

• Xâm phạm thời gian cá nhân.

👨🏼‍🦳👩🏼 2. Khả năng lãnh đạo

Việc thiếu hụt kĩ năng lãnh đạo trong ngành IT không còn mới và là thách thức với cấp bậc quản lý. Vì cần cả kĩ năng quản lý, khả năng lãnh đạo, và kiến thức công nghệ. Từ đó dẫn đến:

• Không cung cấp phản hồi và ghi nhận nỗ lực khi cần thiết

• Thiếu sự hướng dẫn và hỗ trợ

• Micromanagement

🧑🏻‍💻👩🏻‍💻 3. Engineers

Chính các bạn kĩ sư cũng góp phần không nhỏ vào việc đẩy bản thân vào vòng lặp kiệt sức. Một số lý do phổ biến gồm:

• Tính cầu toàn

• Khó để nói từ chối

• Không nhờ sự hỗ trợ (vì cái tôi cao)

Làm gì để đối mặt với burnout

Dưới đây là một số gợi ý nhằm giúp bạn đối mặt và tự tìm ra cách hiệu quả nhất để vượt qua. Tuy nhiên mình vẫn khuyên bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài.

Photo by Danka & Peter on Unsplash

• Điều quan trọng đầu tiên là TÌM SỰ GIÚP ĐỠ, nói chuyện với những người thân thiết, tin tưởng (bạn bè, gia đình, mentor, coach…) để tìm sự hỗ trợ và động viên. Đặc biệt là những người hiểu mình, họ có thể đưa những góc nhìn ngoài cuộc giúp bạn có cách tiếp cận vấn đề đa chiều hiệu quả hơn.

• Dành thời gian chiêm nghiệm nhiều hơn nhằm tìm ra nguyên nhân gây ra sự kiệt sức cho bản thân. Có thể là do cơ thể bị thiếu chất, dự án không còn hứng thú. Việc xác định nhằm giúp bạn ưu tiên khắc phục và thiết lập giới hạn phòng tránh cho bản thân.

• Ưu tiên những hoạt động chăm sóc bản thân và giải toả căng thẳng. Có thể là vận động nhẹ, ăn món ưu thích, ngủ đủ giấc hơn…

• Chấp nhận thời gian “nghỉ” nhiều hơn. Bạn có biết để thật sự nghỉ ngơi thì có tới 7 loại “nghỉ” khác nhau không?

  

Điều quan trọng nhất là bạn cần có HÀNH ĐỘNG để không cho tình trạng này đi xa hơn.

Làm gì để phòng tránh burnout

Cũng tương tự như việc đối mặt giải quyết bên trên. Nhưng ở bước này, bạn nên có cho mình mức an toàn cho bản thân dựa trên sự chiêm nghiệm và nhìn nhận những việc đã xảy ra.

Photo by Дмитрий Хрусталев-Григорьев on Unsplash

⚖️ 1. Tìm điểm cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi

Cân bằng là một định nghĩa không rõ ràng và sẽ thay đổi tuỳ thuộc vào khả năng, hoàn cảnh của mỗi người. Và chỉ có chính bản thân bạn mới biết được làm việc bao nhiêu là nhiều, nghỉ ngơi bao nhiêu là đủ. Vì vùng thoải mái và ngưỡng chấp nhận của mỗi người không giống nhau.

⏳ 2. Thường xuyên đánh giá/xem xét sự việc

Vì kiệt sức là sự tích tụ của stress bị dồn nén lâu ngày mà không được giải toả đúng và đủ. Mình thường có một routine hàng tuần là dành thời gian để xem xét và đánh giá bản thân đang như thế nào, stress ra làm sao, gần đây có biểu hiện dễ nóng giận, cáu gắt không…

Nói đơn giản thì bạn có thể hình dung cuộc sống chúng ta như một chiếc máy tính 💻 gồm:

• Phần cứng: Cơ thể, lối sống

• Phần mềm: Tinh thần, tâm hồn

Một máy tính tốt là một chiếc máy vừa có phần cứng xịn và có phần mềm cập nhật mới nhất. Và cái hay của cuộc sống là ta có thể luôn cập nhật cho cả hai liên tục.

Việc thường xuyên đánh giá sẽ giúp mình biết được mình đang cần được cải thiện mặt nào, năng lượng như thế nào để điều chỉnh cho phù hợp. Mình có một bài tuần trước phân tích về năng lượng cho cơ thể, mời bạn đọc!

🏃‍➡️ 3. Duy trì cơ thể khoẻ mạnh

Đây là cái hiển nhiên và quan trọng nhất.

Việc tập thể dục thường xuyên đã có rất nhiều bài nghiên cứu chứng mình rằng ảnh hưởng tích cực lên cả cơ thể và não bộ và giúp năng suất làm việc được cải thiện. Một cách đơn giản nhất là đi bộ khoảng 8000-10000 bước để cho cơ thể được vận động.

Ngoài ra, ăn nhiều thực phẩm lành mạnh hơn cũng tạo ra sự khác biệt lớn. Mình tin rằng một cơ thể khỏe mạnh đồng nghĩa với một tâm trí khỏe mạnh. Nếu bạn không cảm thấy hài lòng về bản thân, bạn sẽ khó có thể giúp đỡ người khác và làm việc hiệu quả một cách chuyên nghiệp.

Kết quả tập luyện trong tháng 6 này của mình (steps, time, kcal)

🏁TL;DR

• Tác nhân dẫn đến kiệt sức trong ngành kĩ thuật phần mềm gồm: công ty, khả năng lãnh đạo, và lớn nhất đó là chính các kĩ sư phần mềm.

• Cách để đối mặt và vượt qua kiệt sức:

  • Tìm kiếm sự giúp đỡ

  • Dành thời gian tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ

  • Ưu tiên chăm sóc bản thân

  • Ưu tiên nghỉ ngơi

• Các để phòng tránh kiệt sức:

  • Tìm điểm cân bằng

  • Tự xem xét, đánh giá sự việc

  • Duy trì cơ thể khoẻ mạnh

Kết

Mình từng hỏi một mentor rằng làm cách nào để tránh kiệt sức trong lĩnh vực công nghệ này. Ông dẫn giải một ví dụ rằng mình có thể chơi game hàng giờ liền ngày này qua ngày khác tại sao không kiệt sức? Còn khi đi làm thì lại gặp tình trạng đó? Câu trả lời đơn giản hơn mình tưởng:

Đó là vì chơi game là cái chúng ta tò mò, thích khám phá, chinh phục, còn làm việc là cái chúng ta cần hoàn thành (với mục tiêu, lịch trình, timeline…). Ta đối xử với công việc theo góc nhìn như chơi game thì sẽ tránh được kiệt sức

Nghe có phần cliché (rập khuôn / sáo ngữ) nhưng cũng không phải không có lý. Còn ứng dụng như thế nào thì tuỳ thuộc vào mức độ lĩnh hội mỗi người. 😂

Liên quan tới series Burnout này, mời bạn tìm đọc:

• Stress-The good, the bad and the ugly

• Energy budget and Burnout

• Cách để tăng năng lượng tự nhiên

Như thường lệ, đừng ngần ngại để lại comment cho newsletter này nếu như bạn đã học được một điều gì đó mới, hay có một suy nghĩ nào đó từ lá thư này. Mình rất mong nhận được ý kiến từ độc giả của mình (và nếu bạn đã làm được đến mức này thì bạn là một trong những người dũng cảm nhất 😁).

Hẹn gặp mọi người trong bài viết tiếp theo!