Tech lead: mindset 101
Bạn có đang thực sự dẫn dắt team, hay chỉ đang trở thành một “dev cao cấp” với quá nhiều trách nhiệm?
Chào bạn 👋,
Lại một tuần nữa trôi qua, và tháng Ba đã gần hết thúc.
Không biết dạo này bạn thế nào? Những mục tiêu đầu năm của bạn đã tiến triển đến đâu rồi?
Một buổi sáng trên đường đến công ty, mình chụp vội một tấm hình—bầu trời thì chill dã man, mà dưới này người ta vẫn hustle chạy deadline. Nhìn cảnh đó, mình chợt nghĩ đến chính hành trình của mình: từ một developer gõ code đến một tech lead loay hoay học cách dẫn dắt đội nhóm.
Mình đã viết khá nhiều về engineering leadership, nhưng hôm nay mới chính thức gom tất cả lại thành một series xịn sò để bạn dễ hóng. Mình đặt tên nó là “Pragmatic Tech Lead”1—một góc nhỏ để chia sẻ những bài học thực tế, những lần vấp ngã và cả những gì mình ước có ai đó chỉ dạy ngay từ đầu.
Nếu bạn cũng đang trên hành trình từ senior developer lên lead, hy vọng series này sẽ giúp bạn phần nào. Và nếu bạn thấy hữu ích, đừng ngại để lại comment—vì chính những phản hồi của bạn sẽ là động lực để mình tiếp tục chia sẻ nhiều hơn.
Cảm ơn bạn đã đồng hành. 🙏🏻
👨🏻💻 Trước khi đi vào chi tiết...
Nếu đây là lần đầu bạn đọc newsletter này, thì xin tự giới thiệu:
Mình là Bryant (Dũng) 👨🏻💻 host của Growth Engineering Journal - nơi mình chia sẻ mỗi tuần về tư duy phát triển bản thân, kỹ năng làm việc, và những thứ hay ho dành cho kỹ sư phần mềm. 😜.
Nếu bạn chưa subscribe thì đây là 4 bài viết gần nhất bạn đã bỏ lỡ:
📩 Đừng để lỡ những bài viết thú vị tiếp theo – subscribe ngay để nhận những chia sẻ mới nhất mỗi tuần nhé!
Intro
👉 Nếu tôi giỏi coding, kiến trúc hệ thống và giải quyết vấn đề, thì trở thành leader là bước tiến hiển nhiên.
Mình từng tin rằng nấc thang nghề nghiệp nó sẽ như vậy, khi còn là một senior dev.
Và rồi, mình được promote lên làm tech lead. Với cái sự non kinh nghiệm, mình nghĩ công việc của mình sẽ chỉ là định hướng kỹ thuật, review code và giúp team xử lý những vấn đề khó. Nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều.
Mình có thể giải quyết vấn đề, nhưng lại không biết cách giúp team tiến lên cùng mình. Mình có thể build hệ thống tốt, nhưng lại không biết cách build một đội ngũ vững mạnh. Mình đã nghĩ chỉ cần làm việc hiệu quả, nhưng hóa ra, kỹ năng quan trọng nhất ở vai trò Tech Lead không phải là kỹ thuật – mà là cách bạn hỗ trợ, phát triển và kết nối với team.
Mình đã có chia sẻ những bài học vỡ lòng trong một bài viết trước đây:
Trong bài viết hôm nay, mình chia sẻ ba tư duy mà mình nhận ra sau khi trải qua những lần ăn hành đầu tiên trong vai trò Tech Lead.
Nếu bạn là senior đang muốn thử sức ở vị trí leader hoặc là tech lead măng non thì bài viết này chắc chắn dành cho bạn.
Cùng bắt đầu nào! 🚀
Tech lead mindset 101
1. Support team hơn là tự gánh team (Enabling > Doing)
Hồi mới làm tech lead, mình có một thói quen khó bỏ: cứ thấy team member gặp khó khăn là… nhảy vào sửa code luôn cho nhanh.
Debug chung? Có.
Giải quyết vấn đề? Chắc chắn
Hướng dẫn? Không hẳn.
Mình cứ nghĩ rằng vấn đề được giải quyết càng nhanh thì team càng hiệu quả.
Nhưng rồi mình nhận ra một điều tệ hại: mình không giúp team mạnh lên, mà đang làm họ phụ thuộc vào mình. Mình chính là bottleneck, là điểm yếu lớn nhất của hệ thống.
Lẽ ra, thay vì làm giúp, mình nên hướng dẫn họ tự tư duy, đặt câu hỏi để họ tự tìm giải pháp. Một Tech Lead giỏi không phải người giỏi giải quyết vấn đề nhất, mà là người giúp cả team giỏi giải quyết vấn đề.
Đây là bài học lớn cho bất kỳ ai bước vào vai trò quản lý. Khi bạn ôm hết việc, team sẽ không mạnh lên – và bạn cũng không thể tiến xa hơn.
Một tech lead giỏi không tạo ra những người phụ thuộc, mà train ra những người có thể tự đứng vững khi gặp thử thách.
Tư duy cần có:
Chống lại phản xạ nhảy vào “làm giúp”. Nếu một teammate đang gặp khó khăn, đừng vội sửa giúp họ. Thay vào đó, hãy đặt câu hỏi để họ tự tìm ra hướng đi:
Bạn đã thử cách nào chưa?
Bạn nghĩ có những hướng giải quyết nào?
Nếu tôi không ở đây, bạn sẽ làm gì?
Buôn bớt việc để tập trung những thứ quan trọng nhất. Nếu bạn ôm hết việc, team sẽ không bao giờ mạnh lên – và bạn cũng không thể tiến xa hơn.
Khuyến khích chia sẻ kiến thức để tránh tình trạng một người ôm đồm quá nhiều task quan trọng. Nếu một thành viên vắng mặt mà cả team bị chững lại, đó là dấu hiệu bạn chưa phân bổ kiến thức đủ tốt.
Những bài viết liên quan bạn có thể tìm đọc:
2. Thành quả tập thể quan trọng hơn kết quả cá nhân
Lần đầu làm tech lead, mình tham gia một dự án quan trọng với deadline gấp. Vì muốn đảm bảo chất lượng, mình ôm hết phần khó, tự tay làm để đảm bảo tiến độ. Dự án hoàn thành đúng hạn, nhưng…
Mình kiệt sức vì làm quá nhiều.
Team không có cơ hội thử thách bản thân.
Lần sau có task khó, team tiếp tục trông chờ vào mình.
Mình tưởng mình đang giúp team, nhưng thực tế là đang kìm hãm sự phát triển của họ.
Về sau, mình nhận ra: Thành công của người leader không nằm ở số task bạn hoàn thành, mà là cách bạn giúp team trưởng thành và làm việc hiệu quả cùng nhau.
Tư duy cá nhân (individual contributor) và tư duy lãnh đạo (leadership) rất khác nhau. Khi là dev, ta đo thành công bằng số bug fix, số feature ship. Nhưng khi làm Lead, thành công được đo bằng hiệu suất của cả team.
Thành công của team chính là thành công của bạn. Nếu team không perform tốt, dù bạn có giỏi đến đâu cũng vô nghĩa.
Tư duy cần có:
Tập tư duy hệ thống (sytems thinking) vì vai trò tech lead cần sự bao quát nhất định và đôi khi phải nắm cả chi tiết:
Ai làm vị trí gì? Scope như thế nào?
Ai có quyền ra quyết định?
Ai có thể cản trở hoặc hỗ trợ dự án?
Học cách delegate: ngoài mang tính chất chia task thì còn là cách thử thách, rèn luyện kĩ năng và cải thiện cách làm việc trong đội nhóm.
Xây dựng văn hóa feedback liên tục – không chờ đến performance review mà hãy phản hồi qua từng sprint, hoặc n
Học cách nhìn nhận nỗ lực của từng cá nhân và khen ngợi lúc, đúng chỗ.
Mình đã có một số bài liên quan, mời bạn tìm đọc:
3. Giao tiếp hướng đối tượng (audience-oriented communication)
Lúc mới làm lead, mình đề xuất với PM:
🗣️ “Chúng ta cần tối ưu database để giảm load cho hệ thống.”
PM nghe xong, gật đầu… rồi không ưu tiên task này.
Sau đó, mình thử giải thích thêm:
🗣️ “Nếu tối ưu database, tốc độ load trang sẽ nhanh hơn 30-40%, giảm bounce rate2 và giữ chân người dùng lâu hơn.”
PM ngay lập tức đồng ý.
Mình nhận ra: giao tiếp không chỉ là chia sẻ thông tin – mà là truyền tải theo cách khiến người khác hiểu và hành động.
Là Tech Lead, bạn sẽ làm việc với nhiều nhóm:
Developer: cần chi tiết, technical, code-driven…
PM/Product Owner: nói về timeline, business impact, khả năng delivery…
Stakeholders: đơn giản hóa, tập trung vào giá trị sản phẩm.
Muốn thuyết phục người khác, đừng chỉ nói điều bạn muốn nói – hãy nói cả điều họ cần nghe.
Tư duy cần có:
Hiểu rõ đối tượng đang giao tiếp: tailor thông điệp theo người nghe
Lắng nghe chủ động (active listening): nghe để hiểu, chứ không phải để trả lời ngay lập tức.
Biết đặt câu hỏi để làm rõ vấn đề, tránh hiểu sai dẫn đến quyết định sai.
Mình đã có một số bài viết về chủ đề giao tiếp và EQ, mời bạn tìm đọc:
Kết
Tech Lead không chỉ là giỏi kỹ thuật, mà còn là giỏi hỗ trợ đội nhóm, phát triển thành quả tập thể và giao tiếp hiệu quả.
💡 Ba tư duy quan trọng dành cho Tech Lead:
Enabling > Doing – đừng nhảy vào sửa code hộ team, hãy hướng dẫn họ tự tìm giải pháp. Một leader giỏi giúp team mạnh lên, chứ không tạo ra sự phụ thuộc.
Team success > Individual success –đừng ôm hết việc khó. Thành công của bạn không nằm ở số task bạn hoàn thành, mà ở cách bạn giúp team phát triển.
Audience-oriented communication – giao tiếp không chỉ là truyền đạt thông tin, mà là nói theo cách khiến người khác hiểu và hành động.
Nếu bạn đang chuyển mình từ Senior Developer lên Tech Lead, hãy chuẩn bị sẵn tư duy đúng để tránh những sai lầm không đáng có.
✌🏻 Hẹn gặp lại bạn trong bài viết sau!
Bạn có suy nghĩ gì về bài viết này? Để lại comment cho mình biết nhé! Mình rất mong nhận được ý kiến từ độc giả của mình (và nếu bạn đã đọc được đến đây mà không scroll ào ào, thì bạn đúng là một người kiên trì và có sự tập trung cao độ đó 😁. Cũng chứng tỏ bài viết này bạn rất quan tâm nữa). Đừng ngần ngại để lại comment nhé, chắc chắn mình sẽ phản hồi!
See ya 🤖!
Bryant!
Series dần đang được update trên blog, stay tune!
(tỷ lệ thoát trang) là phần trăm số phiên truy cập chỉ truy cập duy nhất một trang trên website và rời đi ngay.
Thanks for sharing
Em không làm về tech nhưng em thấy những điều anh chia sẻ ứng dụng được rất nhiều, có giá trị, làm thay đổi mindset của em, giúp em tư duy đúng. Em cảm ơn anh